Wiem, czym oddycham – kampania społeczna

Kampania Avivy „Wiem, czym oddycham” obejmowała szereg działań, które miały uświadomić Polakom, jak bardzo szkodliwy jest smog i jak można się przed nim chronić. Akcja odbiła się szerokim echem w polskich mediach.

świeże powietrze

Wiem, czym oddycham – o akcji

Akcja pt. „Wiem, czym oddycham” zrealizowana została przez firmę Aviva. Obejmowała ona cykl działań, których celem było zwiększenie świadomości polskiego społeczeństwa na temat tego, w jaki sposób zanieczyszczone powietrze wpływa na nasze zdrowie i życie. Ogromny nacisk położono na popularyzację wiedzy o sposobach na ograniczenie smogu oraz na ochronę przed jego negatywnymi skutkami – także we własnym domu. Akcja miała zachęcić odbiorców do monitorowania tego, jakiej jakości jest powietrze w ich okolicy i upowszechnić rozwiązania, takie jak np. domowe oczyszczacze powietrza.

Kampania prowadzona była przy współpracy z firmą Airly, producentem czujników jakości powietrza. Kluczowym elementem programu był konkurs, w którym poprzez głosowanie internautów w całym kraju wybrano lokalizacje, a następnie zainstalowano w nich zewnętrzne lub wewnętrzne czujniki marki Airly. Dzięki akcji „Wiem, czym oddycham” mapa sieci czujników w Polsce wzbogaciła się o kilkaset nowych punktów. Warto podkreślić, że w ramach kampanii Aviva sfinansowała działanie tych czujników także w 2019 r. i 2020 r.

Poza tym firma zrealizowała szereg innych działań, które miały zwrócić uwagę społeczeństwa na problem, jakim jest zanieczyszczenie powietrza, m.in. bieg „Air Run 2018” w Krakowie czy zainstalowanie billboardu oczyszczającego powietrze w centrum Warszawy.

Kampania miała 2 odsłony: jej pierwsza edycja miała miejsce w 2017 r., a druga – w 2018 r. Wszystkie działania zakończyły się wraz z końcem 2020 r.

Konkurs dotyczący czujników smogu

Konkurs zorganizowany w ramach akcji „Wiem, czym oddycham” odbył się zarówno podczas pierwszej, jak i drugiej odsłony kampanii, a skierowany był do lokalnych społeczności w całym kraju. Na stronie projektu każdy chętny mógł zgłosić lokalizację, w której jego zdaniem warto byłoby zamontować czujnik jakości powietrza. Lokalizację wskazywali mieszkańcy, jak i różnego rodzaju instytucje, takie jak szkoły, przedszkola, świetlice, gminy, organizacje pozarządowe, spółdzielnie mieszkaniowe itp. W każdej edycji organizator zagwarantował po 150 czujników.

Jak jednak działają takie urządzenia? Czujniki jakości powietrza dokonują pomiarów poziomu zanieczyszczenia powietrza, a następnie przesyłają na bieżąco dane dotyczące tego, jaką jakość ma powietrze na danym obszarze. Użytkownicy otrzymują dostęp do informacji na temat stężenia zanieczyszczeń przez smartfon lub komputer. Jeśli zanieczyszczenie powietrza jest niepokojące, pozwala to błyskawicznie podjąć odpowiednie kroki. Czujniki Airly są niewielkie, lekkie i łatwe w montażu, wymagają jedynie dostępu do prądu i zasięgu działania telefonii komórkowej. Dzięki nim możliwe jest stałe monitorowanie tego, czy na wskazanym obszarze wystąpił smog, czy powietrze jest dobrej jakości.

Głosowanie w konkursie Avivy

O tym, gdzie zainstalowanych zostanie 100 czujników, decydowało otwarte głosowanie w Internecie. Następnie w pierwszej edycji Komisja konkursowa wybrała spośród pozostałych zgłoszonych miejsc te, w których zamontowane zostało 50 pozostałych czujników – tak, aby mapa Polski nie miała większych luk w sieci czujników. Natomiast w drugiej edycji konkursu o tym, gdzie trafią dodatkowe czujniki, zadecydował ranking szkół. Urządzenia zostały więc rozdysponowane pomiędzy 50 szkół podstawowych, które otrzymały największą liczbę głosów.

Jeśli chodzi o głosowanie, udział wziąć mógł każdy internauta, konieczne było jedynie podanie podstawowych danych osobowych i wyrażenie zgody na przetwarzanie danych przez organizatora. Głosy oddawane były na stronie internetowej akcji, gdzie zamieszczona została mapa zgłoszonych lokalizacji. Tam też można było sprawdzić wyniki głosowania.

Konkurs – ranking 2. edycji

W drugiej odsłonie konkursu „Wiem, czym oddycham” głosy oddawać można było na 2.357 lokalizacji, w tym na 354 szkół. Głosowanie trwało od 28 października do 5 grudnia 2018 r. i wzięło w nim udział 75.258 osób, a wyniki głosowania podane zostały już 6 grudnia 2018 r.

Ranking otwierała Chełmża (1346 głosów), a kolejne miejsca z czołowej dziesiątki zajęły miejscowości: Kraków, Wołomin, Mirosławiec, Nowa Ruda, Nowe Miasteczko, Uwieliny, Pamiątkowo, Czerniejewo, Sierakowice. Najwięcej czujników podczas tej edycji konkursu trafiło do województw: mazowieckiego, wielkopolskiego, małopolskiego, śląskiego, dolnośląskiego i kujawsko-pomorskiego.

Konkurs Avivy w liczbach

W ramach obu edycji łącznie zgłoszono ponad 5,4 tys. propozycji miejsc do zainstalowania czujnika smogu, a głosy oddane zostały przez więcej niż 225 tys. osób. Ostatecznie zamontowanych zostało 400 nowych czujników jakości powietrza. Konkurs był szeroko komentowany w mediach: poprzez media społecznościowe poinformowanych o nim zostało 24,6 mln internautów, a ponad 105 tys. osób wzięło aktywny udział w akcji.

Inne działania w ramach kampanii

W ramach kampanii „Wiem, czym oddycham” Aviva przeprowadziła także wiele innych wartościowych działań, których celem było zwrócenie uwagi na tematy takie jak zanieczyszczenie powietrza i sposoby na to, jak sobie z nim radzić. Wśród nich znalazły się m.in. akcje dedykowane dzieciom i osobom uprawiającym sport.

Billboard zwalczający smog

W trakcie drugiej odsłony akcji poza instalacją czujników smogu, w centralnej części stolicy (przy skrzyżowaniu Alei Jerozolimskich i alei Jana Pawła II) firma Aviva postawiła pierwszy w Polsce billboard oczyszczający powietrze. Dzięki innowacyjnej technologii tego rodzaju reklama wielkopowierzchniowa stanowi jednocześnie filtr, który jest w stanie pochłonąć zanieczyszczenie powietrza pochodzące z ponad 91 tys. samochodów w skali roku.

Oczywiście billboard nie tylko niwelował smog, ale też zachęcał do czynnego udziału w akcji „Wiem, czym oddycham”. W czasie miesiąca styczność z nim miało 11 mln osób, a tylko przez 2 pierwsze dni od jego instalacji informacje na ten temat opublikowane zostały w ponad 300 miejscach w Internecie.

Bieg „Air Run 2018”

27 października 2018 r. Aviva zorganizowała bieg w maskach antysmogowych „Air Run 2018” w Krakowie, który stanowił społeczny manifest dotyczący poprawy jakości powietrza. Udział w biegu był bezpłatny. Co nietypowe, w pakiecie startowym znajdowała się maska antysmogowa (marki Cambridge). Bieg przewidziany został jako impreza dla 1 tys. osób, a jego trasy liczyły 5 i 10 km. Wydarzenie wzbudziło duże zainteresowanie, o czym świadczy fakt, że lista została zamknięta po 1 tygodniu. W biegu uczestniczyły utytułowane biegaczki Joanna Jóźwik (ambasadorka „Air Run 2018”), Sofia Ennaoui i Angelika Cichocka, a także znani blogerzy Katarzyna Gorlo z Runtheworld.pl i Bartosz Olszewski z Warszawskibiegacz.pl oraz Adrianna Palka – biegaczka i trenerka personalna.

Spoty reklamowe

W związku z kampanią przygotowano spoty reklamowe, których tematem było zanieczyszczenie powietrza. Podczas pierwszej edycji wyprodukowano 2 spoty, których emisja rozpoczęła się 14 listopada 2017 r. w telewizji (np. TVN, TVP), Internecie i w kinach przed seansami. W materiale informowano m.in., że 33 z 50 miast UE, w których jest największy smog, znajduje się w Polsce. W drugiej edycji kampanii powstał 1 spot, który wyjaśniał, że smog szkodzi także wtedy, gdy jesteśmy w domu.

Poza tym Aviva wraz z programem telewizyjnym „Dzień Dobry TVN” opracowała programy edukacyjne, których tematem był wpływ, jaki zanieczyszczenie powietrza ma na zdrowie i jak można się przed nim bronić. Ponadto dodatkowe aktywności prowadzone były w mediach społecznościowych. Jako ambasadorka działania te wspierała aktorka Małgorzata Kożuchowska.

Działania edukacyjne dla dzieci

Avista wraz z Airly zrealizowała też darmowe webinary dla dzieci na temat tego, co składa się na smog, jakie jest jego działanie itp. W zajęciach edukacyjnych online wzięło udział około 2,5 tys. uczniów ze szkół podstawowych z różnych części Polski. Poza tym na stronie internetowej akcji „Wiem, czym oddycham” i w mediach społecznościowych zamieszczone zostały materiały edukacyjne i poradnikowe dotyczące tego typu zagadnień. W odrębnej zakładce można było bezpłatnie pobrać scenariusze lekcji dla szkół, które dotyczyły tematu, jakim jest powietrze i jego zanieczyszczenie.

Badania płuc

Jednocześnie Aviva została Partnerem Strategicznym Światowych Dni Spirometrii 2018. W związku z tym firma, współpracując z Federacją Stowarzyszeń Chorych na Astmę, Alergię i POChP, zasponsorowała badania płuc, które odbywały się w stacjonarnych i mobilnych punktach na terenie całej Polski. Dzięki temu przebadanych zostało ponad 6,5 tys. osób.

Kampania Avivy – nagrody CSR

Aviva otrzymała prestiżowe nagrody w związku z realizacją kampanii „Wiem, czym oddycham”. W 2017 r. firma została nagrodzona w konkursie „The Heart Open Innovation Awards 2017” w kategorii „Innowacje we współpracy z ekosystemem startupów”. Następnie w 2018 r. Aviva otrzymała nagrodę tygodnika „Polityka”, czyli „Biały listek CSR 2018” oraz nagrodę „Effie Awards 2018” – brązową statuetkę w kategorii „Pozytywna zmiana – CSR”.

Badanie dla Avivy – Polacy a smog

Firma Aviva przy okazji omawianej kampanii zleciła badanie, które zrealizowane zostało w listopadzie 2017 r. przez instytut badawczy ARC Rynek i Opinia. Badanie pt. „Wiem, czym oddycham, czyli Polacy o smogu” przeprowadzono za pomocą metody wspomaganych komputerowo wywiadów indywidualnych (CAWI). Udział w nim wzięło 955 respondentów.

Zgodnie z wynikami badania, zdecydowana większość Polaków zdaje sobie sprawę z problemu, jakim jest zanieczyszczenie powietrza w Polsce. Prawie 2/3 respondentów (61%) sprawdza stan powietrza, a co piąty pytany systematycznie monitoruje alerty smogowe i zmienia swoje zachowanie, jeśli ostrzegają one, że smog jest duży. Natomiast 2 na 5 respondentów sprawdza od czasu do czasu alerty, ale i tak nie mają one wpływu na ich zachowanie. Co trzecia badana osoba co prawda zdaje sobie sprawę, że oddychanie zanieczyszczonym powietrzem oraz stan powietrza zimą w Polsce to poważny problem, jednak nie monitoruje doniesień na ten temat. Jedynie 6% ankietowanych osób twierdzi, że nie przejmuje się smogiem.

Jak się okazuje, do zmiany zachowania w związku z dużym zanieczyszczeniem powietrza najbardziej skłonni są ludzie młodzi – między 25 a 34 r.ż., a także mieszkańcy dużych miast. Ponadto to, jaki jest stan powietrza, najbardziej interesuje osoby z regionów, gdzie z reguły smog jest największy, czyli z województw śląskiego i małopolskiego.

Badanie pokazało też, że poziom wiedzy Polaków na temat tego, że oddychanie powietrzem złej jakości mocno wpływa na zdrowie oraz tego, jakie choroby nasila, jest wysoki. Smog był także wskazywany przez respondentów jako jeden z pięciu czynników najgroźniejszych dla zdrowia człowieka. Jednak w przypadku wielu osób nie przekłada się to na zachowania prewencyjne, dlatego akcje, takie jak „Wiem, czym oddycham” wydają się być jak najbardziej zasadne i potrzebne.

Czym dokładnie jest smog?

Smog to termin ukuty jeszcze na początku XX w. – stanowi on połączenie angielskich słów „smoke” i „fog” oznaczających dym i mgłę. Obecnie smog rozumiany jest nie tylko jako zjawisko powstałe w wyniku zmieszania się mgły z dymem i toksycznymi gazami, ale jako każde zanieczyszczenie powietrza. Smog to więc każda zmiana w naturalnym składzie atmosfery. Najbardziej powszechnym zanieczyszczeniem są tzw. pyły zawieszone, w skład których wchodzą np. gazy, takie jak tlenek węgla, tlenki azotu, dwutlenek siarki czy ozon, a także metale ciężkie i WWA.

zanieczyszczenie powietrza

Jak smog wpływa na zdrowie człowieka?

Oddychanie zanieczyszczonym powietrzem w dłuższej perspektywie czasowej wpływa negatywnie na stan układu oddechowego, ale też nerwowego i krwionośnego. Smog przyczynia się do nasilenia albo nawet zapadnięcia na choroby, takie jak np. astma, przewlekła obturacyjna choroba płuc, kaszel smogowy, nowotwory płuc, gardła i krtani. Wieloletnie oddychanie w warunkach smogu wpływa na pogorszenie funkcji poznawczych (np. zdolności koncentracji, zapamiętywania), zwiększa ciśnienie krwi, powoduje zaburzenia rytmu pracy serca, zwiększa prawdopodobieństwo udaru mózgu czy zawału serca, potęguje duszności itd. Zanieczyszczone powietrze jest szczególnie szkodliwe dla dzieci (chodzi także o okres płodowy), osób starszych i osób schorowanych.

W naszym kraju około 50 tys. osób umiera przedwcześnie na skutek oddychania zanieczyszczonym powietrzem. Dane te pochodzą z raportu Europejskiej Agencji Środowiska i są zatrważające, gdyż jest to aż 10% wszystkich przyczyn zgonów w Polsce. Tym samym smog w pośredni sposób zabija mniej więcej 10 razy więcej osób niż to się dzieje na skutek wypadków samochodowych na polskich drogach.

W jaki sposób chronić się przed działaniem smogu?

Mając świadomość, jak bardzo niebezpieczne dla nas i naszych bliskich jest zanieczyszczone powietrze, powinniśmy dowiedzieć się, jak postępować, aby uchronić się przed jego wpływem. Co każdy z nas może robić na co dzień?

Przed wyjściem z domu

Na pewno trzeba sprawdzać, co mówią alerty smogowe i odpowiednio reagować, kiedy wskazują one na to, że powietrze w naszej okolicy ma wysoki poziom szkodliwych substancji. Informacje na ten temat podawane są w telewizji czy publikowane w Internecie. Na stronie firmy Airly (partnera kampanii świadomościowej Avivy) znajduje się mapa czujników jakości powietrza – na marginesie część z nich to właśnie urządzenia zainstalowane w ramach akcji „Wiem, czym oddycham”. Po kliknięciu w daną lokalizację, wyświetla się szczegółowy raport dotyczący tego, jaki jest aktualny stan powietrza w tym miejscu. Żeby być zawsze na bieżąco, można też ściągnąć specjalną aplikację.

Jeśli okaże się, że smog w okolicy jest bardzo duży, najlepiej pozostać w domu. Jeśli musimy wyjść, załóżmy maseczkę antysmogową – także jeśli mamy zamiar uprawiać aktywność fizyczną na „świeżym” powietrzu. Właśnie tego rodzaju maski promował bieg „Air Run 2018” towarzyszący kampanii Avivy.

Jak się zabezpieczyć w domu?

W domu warto posiadać oczyszczacz powietrza z filtrem HEPA, ponieważ smog przenika także do wnętrz naszych mieszkań. Można wspomnieć, że w czasie trwania akcji „Wiem, czym oddycham” klienci Avivy mogli skorzystać ze sporych zniżek na tego rodzaju domowe oczyszczacze powietrza i sensory.

Jednak w walce ze smogiem można również sięgnąć po naturalne sposoby, które pomogą zadbać o czyste powietrze. Hodując specjalne rośliny, typu fikus benjamina, skrzydłokwiat czy sansewieria, pozbędziemy się różnego rodzaju zanieczyszczeń powietrza z pomieszczeń mieszkalnych czy biurowych.